Włosy poza spełnianiem swojej estetycznej roli pełnią także funkcję termoizolacyjną oraz ochronną. Do najczęstszych powodów nadmiernej utraty włosów należą niedobory składników mineralnych oraz witamin, stres, choroby przewlekłe czy infekcje. Wypadanie włosów u dziecka może być także zjawiskiem fizjologicznym, nie odbiegającym od normy, zwłaszcza u niemowląt. Warto jednak dokładnie poznać różne przyczyny wypadania włosów u dzieci, aby wiedzieć jak najlepiej poradzić sobie z problem, który wystąpił u naszego potomstwa.
Przyczyny wypadania włosów u dzieci
Wypadanie włosów u dziecka to problem, u podłoża którego może znajdować się wiele przyczyn. Do najczęstszych z nich zaliczamy:
- niedobory składników mineralnych i witamin w diecie – głównie niedostateczna podaż cynku, żelaza i biotyny (czyli witaminy B7)
- choroby tarczycy – w tym przypadku na wypadanie włosów u dziecka może mieć wpływ zarówno niedoczynność jak i nadczynność tarczycy – warto więc zrobić badania w tym kierunku
- czynniki mechaniczne – zaliczamy tu wypadanie włosów u dzieci przy czesaniu na skutek gwałtownego szarpania włosów czy nieodpowiednio dobraną szczotkę, a także ich zbyt mocne związywanie
- stres
- łysienie plackowate – jest to przewlekła choroba, która ma podłoże autoimmunologiczne; w tym przypadku włosy wypadają obszarowo, tworząc wyłysiałe pola
- łysienie niemowląt – wiąże się ono z nadmiernym pocieraniem danego regionu skóry głowy dziecka np. przez materac kołyski
- grzybica owłosionej skóry głowy – zwykle występuje w postaci okrągłych ognisk
- zaburzenia hormonalne – towarzyszące takim chorobom jak cukrzyca czy choroba Hashimoto
- trichotillomania – choroba o podłożu psychiatrycznym, w której wypadanie włosów spowodowane jest ich pociąganiem oraz wyrywaniem przez dziecko; na trichotillomanię może wskazywać duża ilość ułamanych włosów, zwłaszcza po stronie dominującej ręki dziecka; często można ją zaobserwować u dzieci, u których występują inne choroby psychiatryczne oraz u dzieci, które z różnych przyczyn zostały narażone na duży stres
- telogenowe wypadanie włosów – może do niego dojść w wyniku przebytej infekcji, w czasie której wystąpiła wysoka gorączka oraz zastosowane zostało agresywne leczenie. Do nadmiernej utraty włosów dochodzi zwykle po okresie 2-4 miesięcy od infekcji. Łysienie telogenowe związane jest z przedwczesnym przejściem włosów (na skutek gorączki czy leczenia) w ostateczną fazę życia czyli telogen (cykl życia włosa obejmuje 3 fazy: anagen – czyli fazę wzrostu, która trwa od 2 do 6 lat; katagen – etap przejściowy trwający ok. 2 tygodni; telogen – który jest fazą spoczynku, trwa około 2-4 miesiące). W trakcie telogenu włosy stają się coraz słabsze, aż dochodzi do ich wypadnięcia.
Co na wypadanie włosów u dziecka
Aby zdecydować jak przeciwdziałać wypadaniu włosów u dziecka należy przeprowadzić w pierwszej kolejności dokładną diagnostykę, aby określić przyczynę problemu. Warto zgłosić się po pomoc do lekarza, który specjalizuje się w chorobach związanych z wypadaniem włosów czyli do trychologa. Ważne jest zebranie informacji na temat podawanych dziecku leków, występujących u dziecka chorób przewlekłych i przebytych w ostatnich miesiącach infekcji, diety i narażenia na stres. Przy stawianiu rozpoznania konieczne może okazać się przeprowadzenie szeregu badań laboratoryjnych między innymi morfologii krwi i badań biochemicznych w tym: oznaczanie poziomu żelaza, stężenia hormonów tarczycy i wskaźników stanu zapalnego.
Jeśli u naszego dziecka wykazano niedobór witamin czy składników mineralnych warto wdrożyć odpowiednią suplementację mającą na celu uzupełnienie brakujących mikroelementów.
W przypadku wypadania włosów u dziecka, u którego występuje niedoczynność bądź nadczynność tarczycy należy zgłosić się do lekarza w celu skontrolowania poziomu hormonów tarczycy i ewentualnej zmiany dawki podawanych leków.
Przy podejrzeniu grzybicy owłosionej skóry głowy najlepiej jak najszybciej udać się do dermatologa, który po wykonaniu odpowiednich badań mykologicznych i rozpoznaniu zakażenia dobierze odpowiednie leczenie przeciwgrzybicze. Trzeba także pamiętać, aby nie używać wspólnych przedmiotów z dzieckiem takich jak szczotki, inne akcesoria do włosów czy ręczniki, ponieważ grzybica owłosionej skóry głowy to choroba zakaźna, więc należy uważać aby nie przeniosła się na resztę domowników.
Leczenie w przypadku stwierdzenia wystąpienia łysienia plackowatego opiera się na działaniu miejscowym i ogólnym. Stosuje się m.i. środki drażniące mające za zadanie pobudzenie krążenia krwi w naczyniach skóry głowy w celu pobudzenia porostu włosów. Warto także dodatkowo stosować preparaty witaminowe. U dzieci starszych, u których doszło do nasilonego łysienia plackowatego można zastosować fotochemioterapię (PUVA) lub fototerapię UVB.
Gdy u naszego dziecka występuje wypadanie włosów na skutek trichotillomani, należy skierować się na konsultację do poradni psychologiczno-psychiatrycznej. Zwykle wprowadza się terapię poznawczo-behawioralną, która obejmuje między innymi trening zmiany nawyków. Lekarz może także wprowadzić leczenie farmakologiczne mające na celu regulację układu serotoninergicznego gdyż jego nadaktywność odpowiada za trichotillomanię.
W przypadku gdy u naszego dziecka wystąpi telogenowe wypadanie włosów nie wprowadza się leczenia, należy uzbroić się w cierpliwość, a włosy w ciągu 6 miesięcy zaczną samoistnie odrastać.
Domowe sposoby na wypadanie włosów u dzieci
Masaż skóry głowy
Aby polepszyć ukrwienie skóry głowy i tym samym pobudzić wzrost nowych włosów zaleca się wykonywanie w domu masażu skóry głowy dziecka. Należy delikatnie masować skórę, nie szarpiąc przy tym włosów. Na rynku dostępne są także produkty ułatwiające wykonanie masażu, których wypustki bezproblemowo wsuwają się między pasma włosów. U starszych dzieci i nastolatków można także zastosować do masażu specjalne naturalne wcierki, które dodatkowo stymulują porost włosów. Warto poświęcić codziennie chociaż 5 minut na ten prosty zabieg, ponieważ jego systematyczne powtarzanie może przynieść widoczne rezultaty.
Domowe kosmetyki na wypadanie włosów u dziecka
W walce z wypadaniem włosów u dziecka możemy także użyć kosmetyków domowej roboty. Ich zrobienie zajmie nam parę minut, a może poprawić kondycję włosów dziecka i ograniczyć ich wypadanie. Polecanym sposobem jest wykonanie maseczki jajecznej na włosy. Jajka posiadają w swoim składzie wiele mikroelementów mających wpływ na wzrost włosów w tym: cynk, fosfor, selen, jod i białko. Do wykonania maseczki oprócz jajek potrzebna nam będzie odrobina oliwy z oliwek i miód. Oddzielamy jedno białko jajka, następnie dodajemy łyżeczkę miodu oraz oliwy i wszystko mieszamy. Gotową mieszankę nakładamy na około 20 minut na skórę głowy oraz włosy. Po tym czasie zmywamy maseczkę przy użyciu delikatnego szamponu.
W domowej pielęgnacji możemy zastosować także zioła m.i.: pokrzywę, skrzyp polny, korzeń łopianu, brzozę czy nasturcję. Nadają się idealnie jako dodatek do mycia skóry głowy.
Dieta przy wypadaniu włosów u dziecka
Dieta jak już wspomnieliśmy to ważny element mający wpływ na wypadanie włosów u dziecka. Ważne jest aby do codziennych posiłków wprowadzić produkty, które pomogą uzupełnić braki składników mineralnych w organizmie takich jak cynk, żelazo oraz selen. Wypadanie włosów u dzieci ograniczają także witaminy, głównie witaminy E i A oraz witaminy z grupy B czyli: biotyna (B7), ryboflawina (B2), kwas pantotenowy (B5), kobalamina (B12), pirydoksyna (B6) i niacyna (B3, PP). Warto do diety dziecka wprowadzić takie produkty jak wątróbka, szpinak, rośliny strączkowe, jajka i orzechy.
Odpowiednia pielęgnacja włosów
W przypadku wypadania włosów u dziecka warto zwrócić szczególną uwagę na odpowiednią pielęgnację. Ważne jest aby myć włosy delikatnie, masując skórę głowy, bez zbytniego ciągnięcia i szarpania. Zaleca się używanie delikatnych szamponów, które oczyszczą zarówno włosy jak i skórę głowy. Także wypadanie włosów u dzieci przy czesaniu to bardzo częsty problem, dlatego powinniśmy dobrać odpowiednie do rodzaju włosów dziecka akcesoria do czesania – inny rodzaj szczotek polecany jest do rozczesywania włosów prostych, a inny do kręconych. Powinniśmy poświęcić temu zabiegowi odpowiednią ilość czasu, nie dopuszczając do gwałtownego szarpania i urywania włosów.
Wypadanie włosów u niemowląt
Wypadanie włosów u dziecka nie zawsze ma podłoże chorobowe, może być także procesem fizjologicznym, zwłaszcza u maluszków. Niemowlęcia oraz dzieci w okresie wczesnodziecięcym, mogą mieć mało włosów lub ich zupełny brak i nie powinno to wzbudzać naszego większego niepokoju. Często dochodzi u nich do mechanicznego wycierania się włosów i ich wypadania, między innymi przez ocieranie główki o poduszkę w łóżeczku czy fotelik w samochodzie. Najbardziej zauważalne jest to u maluchów, które nie potrafią jeszcze raczkować, dlatego większość doby spędzają w pozycji leżącej. U niemowląt może także dojść do nagłego nadmiernego wypadania włosów co związane jest z wymianą włosów z cienkich i delikatnych na grubsze, co jest naturalnym procesem, więc nie powinien nas martwić. Należy także pamiętać, że niemowlęta mają wrażliwą skórę głowy, dlatego warto zadbać o jej prawidłową pielęgnację. Nie wskazane jest jednak mycie głowy niemowlęcia każdego dnia, wystarczy to robić około dwa razy w tygodniu.
Wypadanie włosów u nastolatków
Poza przyczynami, które występują także u młodszych dzieci, na wypadanie włosów u nastolatków ma również wpływ dojrzewanie. Na tym etapie życia dochodzi między innymi do zwiększenia narażenia na stres oraz wahań gospodarki hormonalnej, co może wpływać na nadmierne wypadanie włosów. Niestety, na procesy te nie mamy większego wpływu, dlatego aby ograniczyć ich negatywne skutki warto wprowadzić zbilansowaną dietę, zadbać o higienę skóry głowy, próbować zredukować poziom stresu przy użyciu technik relaksacyjnych czy znalezieniu czasu na zajęcia sprawiającego nam radość i pomagającego wyładować negatywne emocje, zaprzestanie palenia czy ograniczenie alkoholu, w przypadku gdy nastolatek sięga po używki.